ေဆာင္းဦးသက္ေသ၊ အလြမ္းေနၾကာရိုင္း၊ ပတၱျမားတိုင္းျပည္ 
(၁)
ဒီအက္ေဆးေလးကိုေရးဖို႔ စၿပီး စိတ္ကူးေနတုန္း အေတြးထဲကို ပထမဆံုး ၀င္လာတာက ဟိုး … လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း သံုးဆယ္၊ က်ေနာ္တို႔ ကေလးဘ၀တုန္းက ေပ်ာ္စရာေလးေတြ၊ ရင္ခုန္စရာေတြနဲ႔ အမွတ္ရစရာ အေတြ႕အႀကံဳေလးေတြပဲေပါ့…။
အဲသည္တုန္းက ဒီလို ခ်မ္းေအးတဲ့ ေဆာင္းရာသီကို ေရာက္ခဲ့ၿပီဆိုရင္ အစ္ကိုႀကီးေတြ၊ အစ္မႀကီးေတြ ကျဖစ္ျဖစ္၊ ဦးဦးေတြ ေဒၚေဒၚေတြက ျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ကို ေရခဲေခ်ာင္းေတြ လုပ္ေကၽြးတတ္ၾကတယ္။ အဲသည္တုန္းက က်ေနာ္တို႔က ေလးငါးႏွစ္သာသာ ကေလးအရြယ္ေတြေပါ့။ ေရခဲေခ်ာင္းဆိုတာႀကီးကို ဘယ္ ၾကားဖူး၊ ျမင္ဖူးပါ့မလဲ..။ အစ္ကိုႀကီးေတြ၊ အစ္မႀကီးေတြက ရန္ကုန္တို႔ မႏၱေလးတို႔လို ၿမိဳ႕ႀကီးေတြကို ေရာက္ဖူးၾကေတာ့ ေရခဲေခ်ာင္းဆိုတာႀကီးကို စားဖူးၾကတယ္ေလ။
ေရခဲေခ်ာင္းလုပ္ရတာက သိပ္မခက္လွပါဘူး။ အိမ္အျပင္ဘက္မွာ ႏွင္းေတြအရမ္းက်ၿပီး၊ တအားခ်မ္းတဲ့ ညေတြမွာ က်ေနာ္တို႔က မီးဖုိနံေဘးမွာ ၀ိုင္းၿပီး မီးလွံဳေနတုန္း၊ သူတို႔က သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ ေလးေထာင့္ခြက္ထဲကို ႏို႔ဆီျဖစ္ျဖစ္၊ သၾကားျဖစ္ျဖစ္ ေရေႏြးနဲ႔ေဖ်ာ္ၿပီး ေလာင္းထည့္လိုက္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ အိမ္အျပင္ဘက္ကို ေျပးထြက္သြားၿပီး အိမ္ေရွ႕က ေခါင္မိုးေပၚမွာ ခုံနဲ႔တက္ၿပီးေတာ့ အဲဒါေတြကို တင္ထားလိုက္ၾကတယ္။ ၿပီးမွ အိမ္ထဲကို ပါးစပ္ကလည္း တဟီးဟီး တရွဴးရွဴးနဲ႔ ၀င္လာၿပီး မီးဖိုေဘးမွာ ၀င္မီးလွံဳရင္း က်ေနာ္တို႔ကို ေရခဲေခ်ာင္းစားခ်င္တဲ့သူေတြ မနက္ေစာေစာထၾကေနာ္ လို႔ မွာလိုက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ သူတို႔ကို အထင္ႀကီးတဲ့ မ်က္လံုးႀကီးေတြနဲ႔ ၾကည့္လို႔၊ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ေပ်ာ္ရႊင္မွဳေတြ ကူးစက္လို႔ေပါ့…။
အဲဒီညက က်ေနာ္တို႔ေတြ အိပ္ယာ၀င္ၾကေတာ့ အေတြးထဲမွာ ေရခဲေခ်ာင္းႀကီးပါ ေခၚရင္း အတူအိပ္ခဲ့ၾကတယ္ေလ။ ေနာက္တေန႔မနက္မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔တေတြ ရင္ခုန္စြာနဲ႔ အေစာႀကီး နိဳးေနခဲ့ၾကတယ္။ မနက္ ေနထြက္ခ်ိန္လည္း ေရာက္လာေရာ က်ေနာ္တို႔ကို ေခၚၿပီး မေန႔ညကတင္ထားတဲ့ ခြက္ေတြထဲက ေအးခဲေနတဲ့ ေရခဲေခ်ာင္းႀကီးကို ဇြန္းနဲ႔ခြာၿပီး ပန္းကန္ထဲကို ထည့္ေပးပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က အံ့ၾသတဲ့ မ်က္လံုးေတြနဲ႔ၾကည့္ရင္း အဲဒီ ေရခဲေခ်ာင္းႀကီးကို ၀မ္းသာအားရ ပါးစပ္ထဲမွာ တကၽြတ္ကၽြတ္မည္ေအာင္ ၀ါးစားပစ္လိုက္တာဟာ တကယ့္ကို ေပ်ာ္စရာႀကီးပဲေလ။
က်ေနာ္တို႔ ႀကီးလာတဲ့အခါက်ေတာ့ (မႀကီးတႀကီးအခ်ိန္ထိ) က်ေနာ္တို႔ေအာက္က ညီငယ္ ညီမငယ္ေလးေတြကို ကိုယ္က ဦးေဆာင္ၿပီး ေရခဲေခ်ာင္းလုပ္နည္း သင္ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ အဲသည္တုန္းက ပတၱျမားတိုင္းျပည္ မွာ ေရခဲေခ်ာင္းယဥ္ေက်းမွဳဟာ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွစ္မေတြရဲ႕ ၾကားထဲမွာ တကယ္ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။
ဒီလို ေဆာင္းရာသီအခ်ိန္ေတြဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ကေလးေတြရဲ႕ ျဖဴေဖြးေနတဲ့ ပါးျပင္မို႔မို႔ေဖာင္းေဖာင္းေလးေတြဟာ နီရဲေနၿပီး ပတ္ၾကားေလးေတြ အက္ေနတတ္တယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးေတြမွာ အိမ္ကို ဧည့္သည္ေတြ လာလို႔ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ေတြက မိဘေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ ကြယ္ၿပီး ပုန္းပုန္းေနတတ္ၾကတယ္။ သူတို႔ေတြက ခ်စ္စနိဳးနဲ႔ ပါးကို ဆိတ္ဆြဲသြားၾကမယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တုိ႔က သိေနခဲ့တယ္ေလ။ ဒီလို ဆိတ္ဆြဲခံရရင္ နာမယ္ဆိုတာကို စိုးရိမ္လို႔လည္း ပါတာေပါ့…။
ေနာက္ထပ္ အမွတ္ရစရာတစ္ခုက… မူလတန္းအရြယ္ ေက်ာင္းတက္ရတဲ့ အခ်ိန္တုန္းကေပါ့။ ဒီလို ခ်မ္းခ်မ္းစီးစီး ေဆာင္းရာသီမွာ က်ေနာ္တို႔တေတြဟာ မနက္ ေနမထြက္မွီအခ်ိန္ကရင္း ေက်ာင္းကို ေစာေစာ သြားၾကရတယ္။ အဲဒီလို ေက်ာင္းတက္ဖို႔ သြားၾကၿပီဆိုရင္ ႏို႔ဆီခြက္ကို သံနဲ႔ အေပါက္ေဖာက္ၿပီး မီးေသြးရဲရဲေလးေတြ ထည့္ထားတဲ့ မီးပံုးကေလးေတြကို လက္ကဆြဲရင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ မီးမၿငိမ္းသြားေအာင္ လက္ကယမ္းရင္းနဲ႔ ေက်ာင္းကို ယူသြားၾကတယ္။ ေက်ာင္းကိုေရာက္ေတာ့ ဆရာမက စာေရးခိုင္းတဲ့အခါ လက္ကို မီးပံုးေလးမွာ ကင္ရင္း စာေတြ ေရးၾကရတယ္ေလ။ မီးပံုးမပါတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ ရွိရင္လည္း ေပါင္းၿပီး တလွည့္စီ မီးကင္ရင္း စာေတြကို ကူးၾကရတာေပါ့။ ဒီလိုနဲ႔ ... က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ လက္ေသးေသးေလးေတြကို မီးကင္ရင္း စာလံုး၀ိုင္း၀ိုင္းေလးေတြကို က်ေနာ္တို႔က ေရးနိဳင္ခဲ့ၾကတယ္ေလ။
(၂)
အခ်ိန္ေတြဟာ တေရြ႕ေရြ႕နဲ႔ ကုန္ဆံုးရင္း၊ ေဆာင္းေပါင္းမ်ားစြာကို က်ေနာ္တို႔ေတြ ျဖတ္သန္းရင္းနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ဟာ လူႀကီးေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။ ပညာတတ္ႀကီးေတြ ျဖစ္လာရတယ္။ အိမ္ေထာင္ရက္သားေတြ က်ကုန္ၾကတယ္။ စည္းကမ္းရွိတဲ့ မိခင္ေကာင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။
ဒီလိုပါပဲ… က်ေနာ္တို႔ ငယ္စဥ္ ကေလးဘ၀တုန္းက တစ္ေယာက္လက္ကို တစ္ေယာက္ က်စ္က်စ္ကေလးဆုပ္ရင္း၊ သြက္သြက္ေလးေလွ်ာက္ခဲ့ၾကရတဲ့ ေတာအုပ္ကေလးေတြ ေနရာမွာလည္း ၿမိဳ႕ျပအေဆာက္အအံုေတြ ေရာက္ရွိလို႔ လာခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔တေတြ ေရာင္စံုပန္းပြင့္ေတြၾကားမွာ ေပ်ာ္ရႊင္ျမဴးတူးစြာ ေျပးလႊားေဆာ့ကစားခဲ့ၾကတဲ့ ျမက္ခင္းျပင္ေတြ ေနရာဟာလည္း လူေတြစြန္႔ပစ္သြားခဲ့တဲ့ ေရအိုင္ငယ္ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲကုန္ပါေတာ့တယ္။ ငွက္ကေလးေတြရဲ႕ ေတးဆိုတဲ့အသံၾကားလို႔ က်ေနာ္တို႔တေတြ ေမာ့ၾကည့္ခဲ့တဲ့ သစ္ပင္ႀကီးေတြဟာလည္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျမင္ကြင္းေတြေရွ႕မွာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ၾကၿပီေပါ့။ စိမ္းလန္းတဲ့ ေတာင္တန္းေတြခမ်ာလည္း မြဲေျခာက္ၿပီး ျဖဴဖတ္ျဖဴေလ်ာ္ျဖစ္လုိ႔…။
ခုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ရင္ေသြးေလးေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ ကေလးဘ၀တုန္းကလို ေရခဲေခ်ာင္းေတြ မလုပ္စားတတ္ၾကေတာ့ဘူး။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ပါးျပင္ေတြဟာ နီရဲမေနၾကေတာ့ဘူး။ ၿပီးေတာ့ ႏို႔ဆီခြက္အေဟာင္းေတြကို ရွာၿပီး သံနဲ႔ အေပါက္ေဖာက္ေနစရာ မလိုေတာ့ဘူးေလ…။ က်ေနာ္တို႔ေတြခ်စ္တဲ့၊ အခုထက္ထိ အမွတ္ရေနေသးတဲ့၊ က်ေနာ္တို႔ကို ေပ်ာ္ရႊင္မွဳေတြ ေပးခဲ့တဲ့ ဒီလို ခ်မ္းေအးတဲ့ ေဆာင္းရာသီကေလးကို က်ေနာ္တို႔ ရင္ထဲမွာ ဘယ္ေတာ့မွ ေမ့လို႔ရဦးမွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ပတၱျမားတိုင္းျပည္ကေန တိတ္တဆိတ္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားတဲ့ ေဆာင္းေပါင္းမ်ားစြာကို က်ေနာ္တို႔တေတြရဲ႕ ေျမးျမစ္လက္ထက္က်ရင္ေကာ ျပန္မ်ား ရနိဳင္ဦးမွာလား…။
(၃)
ေဆာင္းကိုေရာက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ အရင္ဆံုး စေတြ႕ရတာက ေနၾကာရိုင္းပင္ေတြေလ။ ေဆာင္းရဲ႕ သေကၤတေတြေပါ့။ သူ႔ရဲ႕ အပြင့္ေတြက ၀ါ၀ါထိန္ထိန္။ ပြင့္လိုက္ရင္လည္း အေဖာ္နဲ႔ အေပါင္းနဲ႔၊ အုပ္နဲ႔ သင္းနဲ႔၊ တစ္ေတာလံုး တစ္ေတာင္လံုး ပန္းပြင့္၀ါေတြနဲ႔ ဖံုးခ်ပစ္လိုက္တာ တကယ့္ကို အားရစရာ၊ ေပ်ာ္စရာႀကီး။ လီဆူ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြက သူတုိ႔ရဲ႕ ေျမးေတြကို ေျပာၾကတယ္။ ေနၾကာရိုင္းေတြ မ်ားမ်ားပြင့္ေလ၊ ေဆာင္းက ပိုေအးေလ တဲ့။ ေဆာင္းက တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ အေအးေတြ ေလ်ာ့ေလ်ာ့လာေတာ့ ေနၾကာရိုင္းေတြ မ်ားမ်ားပြင့္ခြင့္မရခဲ့တာ ၀မ္းနည္းမိလိုက္တာ…။
ေနၾကာရိုင္းေတြ တစ္ပင္နဲ႔တစ္ပင္ အားက်မခံ အၿပိဳင္အဆိုင္ ပြင့္ၾကၿပီဆိုရင္ျဖင့္ တစ္ေတာင္လံုးကို ၀င္းလို႔ ၀ါလို႔နဲ႔ တေမွ်ာ္တေခၚႀကီးေလ။ ဒီလိုအခ်ိန္ကို ေရာက္ၿပီဆိုရင္ လူေတြ အဖက္လုပ္မခံရေတာ့တဲ့ ေတာင္ကတံုးေတြ၊ ေတာင္ကိုယ္လံုးတီးေတြဟာ ေနၾကာရိုင္းပြင့္ေတြေၾကာင့္ လူရာ၀င္လို႔ေပါ့…။ ဒီအတြက္ သူတို႔ေတြခမ်ာ ေနၾကာရိုင္းပင္ေလးေတြကို ေက်းဇူးတင္ေနၾကမွာပါ။ ေဆာင္းကို ေမွ်ာ္ၾကတဲ့အထဲမွာ သူတို႔ေတြလည္း ပါၾကမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဒီ ေတာင္တန္းအိုႀကီးေတြရဲ႕ ကိုယ္ေပၚမွာ သစ္ပင္ပ်ိဳေတြနဲ႔ စိမ္းလန္းေနရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္… အခုေတာ့ ေနၾကာရိုင္းပင္ေလးေတြက ေတာင္တန္းအိုရဲ႕ အလွကို ရွိတဲ့ အားနဲ႔မာန္ေလးနဲ႔ တဒဂၤ အလွဆင္ေပးၾကတာဟာ တကယ့္ကို အားနာစရာ ေကာင္းလိုက္တာ…။
(၄)
ေနၾကာရိုင္းေလးေရ… တကယ္လို႔သာ ဒီပတၱျမား တိုင္းျပည္ကို ဗင္းဆင့္ဗန္ဂိုး ဆိုတဲ့ ကမၻာေက်ာ္ ပန္းခ်ီဆရာႀကီးသာ ေရာက္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဒီလို အ၀ါေရာင္ပန္းပြင့္ေတြနဲ႔ လႊမ္းၿခံဳေနတဲ့ ေတာင္တန္းေတြကို ျမင္လုိက္ရတဲ့အခါ ပန္းခ်ီမဆြဲပဲ ေနနိဳင္ရွာမယ္ မထင္ဘူး။ ဗင္ဂိုးရဲ႕ အႀကိဳက္ဆံုးအေရာင္က အ၀ါေရာင္တဲ့…။ တကယ္လို႔သာ သူ႔ရဲ႕ ကင္းဗတ္ေပၚမွာ ဒီပတၱျမားတိုင္းျပည္မွာ ပြင့္ေနတဲ့ ေနၾကာရိုင္းပန္းေတြကို စုတ္တံနဲ႔ ေရးဆြဲခြင့္ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ သူ႔ရဲ႕ ကမၻာေက်ာ္ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ ျဖစ္တဲ့ ေနၾကာပန္း (The Sunflower) ကို ႀကိဳးစားေရးဆြဲခဲ့ရတဲ့အတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိမွာ အမွန္ပဲေပါ့။
ဒီလို ၀င္း၀ါေနတဲ့ ေနၾကာရိုင္းေလးေတြကို ၾကည့္ရင္း အေတြးထဲမွာ စိတ္ကူးေနတုန္း လီဆူဓမၼေတးေရးဆရာ လတ္ေယရွဲ ရဲ႕ ေတးသြားတစ္ပုိဒ္က ေလအေ၀ွ႔မွာ ပ်ံ႕လႊင့္လို႔ လာပါေတာ့တယ္…။
x x လန္းလန္းဆန္းဆန္းဖူးပြင့္ x x ခ်ယ္ရီပန္းေတြ
၀င္း၀င္း၀ါ x x ေနၾကာရိုင္းပန္းေတြ
ေလာကကို x x ပန္းခ်ီဆရာ ျခယ္မွဳန္းထား x x
x x သိပ္ကို လွပလို႔ေန x x ေက်းဇူးေတာ္ ခ်ီးမႊမ္းမဆံုးနိဳင္ေပ… x x
S.T.A
5 comments:
Thank you for "Wild Sunflower" essay and beautiful pictures. You make me to refresh everything about our hometown, Mogok. Thank you also for the lyric of the song I have written many years ago. I truly appreciate what you are doing now to let the whole world know about the beauty of Ruby Land and information on current issues. Keep up the excellent work. I am regular visitor to your blog.
Latt Yishey (San Francisco)
အေနာက္ႏိုုင္ငံကလူေတြလည္းဒီလိုုဘဲေတြၾကေရးၾကတယ္
အေမရီကန္ေတြကေျပာတယ္ ၁၉ ၆၀ ေနာက္ပိုုင္းမွာေျပာင္းကုုန္တာတဲ့
ေရွးတုုန္းက ငယ္ငယ္တုုန္းက သူတိုု ့ေတာသဘာဝေဆာ့ၾကတာ
အခုုခေလးေတြက အိမ္ထဲမွာ ဗီဒီယိုုဂိမ္းေတြနဲ ့ေနၾကတယ္
ေက်ာင္းမွာဘဲ ကစားကြင္းေတြမွာ အားကစားျပိဳင္ၾကတယ္
အမဲ ခေလးေတြလိုု ရက္ပ္ေတြကၾကတယ္
ဘုုရားေက်ာင္းလဲမသြားၾကေတာ့ဘူး
ေခတ္ေတြေျပာင္းေနတာ တကမၻာလုုံးပါဘဲ
ေနျကာပန္းကို လူမ်က္နာေလာက္ ရိွတဲ့ အပြင့္မိ်ဳးဘဲ ေတြ ့ဘူးတာ။ အခုေသးေတာ့ လွတယ္ ခ်စ္စရာေကာင္းတယ္။ ဆီေရာ ထြက္နုိင္တဲ့ ေနျကာေစ့ေရာ ထြက္သလား။ ဒါဆုိ ေနျကာေစ့ေတြ ေပါမွာဘဲ
ေဂ်ေဂ်ေရ မိုုးကုုတ္သူေတြေနၾကာေစ့ေတာ္ေတာ္စားၾကတာ
ငါလဲ အခုုထိအက်င့္ျဖစ္ေနလိုု ့မနဲျဖတ္ေနရတယ္
လက္မသန့္ရင္ ေရာဂါပိုုးေတြကူးႏိုုင္တယ္
အက္ဒစ္ရွင္ အာရုုံ ရွာျခင္းျဖစ္လိုု ့ဒီအက်င့္မေကာင္းပါ
အရွည္ေရးရပါဦးမယ္ ကြယ္
Hi
Thank you so much for sharing the unique childhood of Mogok, I also had the same wonderful experience as you beautifully described.
I do miss Mogok,my home town. I went there about 4 years ago and things has changed so much. But I still love my home town Mogok.
Yin May ( California )
Post a Comment