သခင္သာခင္ကို ၁၉၁၇- ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ (၆) ရက္ေန႔တြင္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ကင္းရြာ၌ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ၿမိဳ႕မရပ္ကြက္တြင္ ေနထုိင္ႀကီးျပင္းခဲ့ပါသည္။ သခင္သာခင္သည္ ရွမ္းကုလား ကျပားျဖစ္ၿပီး ဗုဒၶဘာသာကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ပါသည္။ ေမြးခ်င္းေမာင္ႏွမ သံုးဦးအနက္ အႀကီးဆံုးသားျဖစ္၍ ညီမမ်ားမွာ ေဒၚေစာေမႏွင့္ ေဒၚေအးၾကည္ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ဖခင္မွာ အိႏၵိယႏိုင္ငံသား ဟိႏ ၵဴလူမိ်ဳး ဦးရာမသုချဖစ္၍ မိခင္မွာ ရွမ္းလူမိ်ဳး ေဒၚခြန္႔ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
ဖခင္ဖက္မွ အဖိုးျဖစ္သူသည္ အိႏိၵယႏိုင္ငံရွိ ျဗိတိသွ်အစိုးရလက္ေအာက္ခံ အိႏၵိယစစ္တပ္တြင္ ဗိုလ္မွဴး (Major) အဆင့္ျဖင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ Mr. Fagul Singh ျဖစ္သည္။ Mr.Singh သည္ အိႏၵိယစစ္တပ္၏ ပုန္ကန္ထၾကြမႈတြင္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့ရာ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ဖမ္းဆီးျခင္းခံံခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အိႏိၵယ အထက္တန္းစားမိ်ဳးရိုးမွ ဆင္းသက္လာသူတစ္ဦး ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ၄င္းအား အဂၤလိပ္အစိုးရမွ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး မိ်ဳးရိုးစဥ္ဆက္ ပိုင္ဆိုင္လာခ့့ဲေသာ လယ္ယာေျမမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ေပးခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ Mr.Singh သည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနေသာ အိႏိၵယအမိ်ဳးသားကြန္ဂရက္ အသင္းႀကီးသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရး ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့ပါသည္။
မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚခြန္႔သည္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ယူနန္ျပည္နယ္ဘုရင္ခံ၏ လက္ေအာက္ခံ ရွမ္းနယ္မွ ေစာ္ဘြားတစ္ဦးျဖစ္ေသာ စ၀္လံုဖ၏ သမီးျဖစ္သည္။ ဖခင္ျဖစ္သူ စ၀္လံုဖ၏ အရိုက္အရာကို ၄င္း၏ညီျဖစ္သူက လုယူသိမ္းပိုက္လိုက္သျဖင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရာမွ မိုးကုတ္ရတနာေျမသို႔ ေရာက္ရွိလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေဒၚခြန္႔၏ ေမြးခ်င္းအစ္ကိုႀကီး တစ္ေယာက္မွာလည္း တရုတ္ႏိုင္ငံ ပီကင္းၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ ဘုရင့္စစ္တကၠသိုလ္ သင္တန္းေက်ာင္းသုိ႔ တက္ေရာက္ခြင့္ရရွိခဲ့ၿပီး မန္ခ်ဴးဘုရင့္တပ္မေတာ္တြင္ စစ္ဗိုလ္တစ္ဦးအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သူျဖစ္သည္။ ၁၉၁၁-ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ တရုတ္ဘုရင္စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်သည့္ ေတာ္လွန္ေရး၌ ပါ၀င္ခဲ့သူ တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖခင္ႏွင့္မိခင္ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ မိ်ဳးရုိးဆင္းသက္ ဆက္ႏြယ္မႈကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သခင္သာခင္သည္ ႏိုင္ငံေရးဗီဇ နဂိုကတည္းကရင္း ပါရွိခဲ့သူ ျဖစ္သည္ဟု ယူဆႏိုင္ပါသည္။
ႏိုင္ငံေရးသမားဘ၀အစ
အသက္ႏွစ္ဆယ္အရြယ္ ေက်ာင္းသားကေလး ကိုုသာခင္သည္ ၁၉၃၆- ခုႏွစ္တြင္ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း၌ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားအျဖစ္ ပညာသင္ယူလ်က္ရွိသည္။ ထိုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ မႏၱေလးဥပစာေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားမ်ားက ကိုလိုနီအစိုးရကို မေက်နပ္၍ သပိတ္ေမွာက္ၾကရာ ျမန္မာႏိုင္ငံအရပ္ရပ္ရွိ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားသို႔လည္း သပိတ္ပံ်႕ႏွ႔ံ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ထိုအခိ်န္တြင္ မႏၱေလးဥပစာေကာလိပ္မွ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ကိုဗဟိန္းႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာၾကၿပီး အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းကို ၀န္းရံကာ ေက်ာင္းသားမ်ားအား သပိတ္အတြင္း ပါ၀င္လာေစရန္ ေႀကြးေၾကာ္္ၾကသည္။
ထုိစဥ္က စစ္ကိုင္းအစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း၏ ေက်ာင္းအုပ္မွာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး မစၥတာေဒါင္း ျဖစ္သည္။ ၄င္းက မိမိလက္ေအာက္ရွိ ေက်ာင္းသားမ်ားအား တုတ္မ်ားေ၀ငွ၍ ကိုဗဟိန္းေခါင္းေဆာင္ေသာ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ကို ရုိက္ႏွက္ရန္ ေစခုိင္းလိုက္သည္။ ထိုအခါ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားတခိ်ဳ႕သည္ ေက်ာင္း၀င္းထရံအနီးသို႔ ကပ္လာေသာ ကိုွဗဟိန္းေခါင္းေဆာင္သည့္္ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ရုိက္ႏွက္ၾကသည္။ ရိုက္ႏွက္ခံရေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားထဲတြင္ ကိုဗဟိန္းလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ကိုသာခင္မွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက ေစခုိင္းေသာေၾကာင့္ တုတ္ကိုင္သြားေသာ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ႏွင့္ လိုက္ပါသြားေသာ္လည္း ရုိက္ႏွက္ရာတြင္ ပါ၀င္ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။
ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုဗဟိန္းသည္ ရုပ္ရည္ တည္ၾကည္ခန္႔ညားၿပီး ကိုသာခင္အေနျဖင့္ ၄င္းအား ပထမဆံုး ျမင္ေတြ႔ဖူးျခင္း ျဖစ္သည္။ ကိုသာခင္သည္ ကိုဗဟိန္း အရိုက္ခံရသည္ကို ျမင္ေတြ႔ရေသာအခါ စိတ္ထိခိုက္သြားခဲ့သည္။ ထိုရိုက္ႏွက္ပြဲတြင္ ကိုဗဟိန္းမွာ ဒဏ္ရာျပင္းထန္စြာ မရေသာ္လည္း အနာတရျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။ ကိုုသာခင္အေနျဖင့္ ထိုုသို႔ႀကံဳေတြ႔ရပံုကို မိမိတစ္သက္တာတြင္ အမွတ္တရ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္တြင္ ကိုသာခင္သည္ ဆယ္တန္းစာေမးပြဲကို ေျဖဆိုၿပီးေနာက္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။
မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ရုံး၌ စာေရး၀န္ထမ္းအျဖစ္ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ရုံးစာေရး၀န္ထမ္း လုပ္ေနစဥ္အတြင္း မိုးကုတ္သူ ေဒၚခင္ေရႊႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။ ၁၉၃၈-ခုႏွစ္တြင္ ရုံးစာေရးအျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ျပီး ေက်ာက္မ်က္ရတနာ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ရင္း မိုးကုတ္ၿမိဳ႕မွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ဆင္းလာခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေနတုန္းအခိုက္ ကိုဗဟိန္းသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သိရသျဖင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ သြားေရာက္ၿပီး ကိုဗဟိန္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေတြ႔ဆံုၾကသည့္အခါ ယခင္ စစ္ကိုင္းအထက္တန္းေက်ာင္းတုန္းက အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ေျပာျပရင္း သူ႔အေနျဖင့္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး၏ ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ မေက်နပ္ခဲ့သည့္အေၾကာင္း၊ စိတ္ထဲတြင္လည္း မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ရပံုအေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ရုိက္ႏွက္သည့္အထဲတြင္ မိမိအေနျဖင့္ ပါ၀င္ခဲ့ျခင္း မရွိသည့္အေၾကာင္းကုိ ကိုဗဟိန္းအား ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့သည္။
ထိုစဥ္က ကိုဗဟိန္းသည္ ကိုသာခင္၏ အေျပာအဆို၊ အျပဳအမူကို အကဲခတ္ကာ မိ်ဳးခ်စ္စိတ္ရွိေသာ လူငယ္တစ္ေယာက္အျဖစ္ ယူဆခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုသာခင္အား ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေနစဥ္အခိုက္ တုိ႔ဗမာအစည္းအရုံးသို႔လည္း သြားေရာက္ေလ့လာသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳခဲ့သည္။ ကိုသာခင္သည္ ကိုဗဟိန္း၏ အၾကံျပဳခ်က္ကို စိတ္၀င္စားခဲ့ၿပီး တို႔ဗမာအစည္းအရုံးသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ တို႔ဗမာအစည္းအရုံး၌ သခင္ျမ၊ က်ဳံမေငး သခင္တင္ေမာင္၊ ကာလကတၱားတြင္ ေက်ာင္းတက္၍ ျပန္ေရာက္လာေသာ ေနာင္ သခင္လွေဖ (ခ) ဗိုလ္လက်ၤာ တို႔ကို ေတြ႔ဆံုခဲ့ရသည္။ ယင္းပုဂၢိဳလ္မ်ားက ကိုသာခင္ႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း၊ တို႔ဗမာအစည္းအရုံးအေၾကာင္းကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ကိုသာခင္သည္ ၁၉၃၉- ခုႏွစ္တြင္ တို႔ဗမာအစည္းအရုံးသို႔ သခင္အျဖစ္ မွတ္ပံုတင္၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။
ကိုသာခင္သည္ အထက္တန္းပညာေရးကို Grade A ျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး တကၠသိုလ္ပညာေရးကို ဆက္လက္သင္ယူႏိုင္ေသာ္လည္း ေက်ာင္းဆက္မတက္ေတာ့ပဲ ၁၉၃၉- ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲသို႔ ေျခစံုပစ္၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီး သခင္လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ကုိသာခင္သည္ သခင္သာခင္ ဟူေသာအမည္ကို ခံယူခဲ့ပါသည္။
လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကာလ သခင္ေပါက္စ
သခင္သာခင္သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ျပန္လာခဲ့ရာတြင္ အမရပူရၿမိဳ႕သား သခင္သိန္းေမာင္ႏွင့္အတူ လိုက္ပါလာခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစၿပီး သခင္သိန္းေမာင္ႏွင့္ သခင္သာခင္တို႔သည္ မၾကာခဏ ဆက္သြယ္မိၾကကာ မိုးကုတ္၊ မႏၱေလး၊ အမရပူရ၊ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ရွိ သခင္အဖြဲ႕အခ်င္းခ်င္းၾကား ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ရွိလာခဲ့သည္။ သခင္သာခင္သည္လည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ မၾကာမၾကာ လာေရာက္တိုင္း တို႔ဗမာအစည္းအရုံးဌာနခ်ဳပ္သို႔ ၀င္ထြက္သြားလာၿပီး တို႔ဗမာအစည္းအရုံး၏ သခင္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း မ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ခဲ့သည္။
တို႔ဗမာအစည္းအရုံးမွ သခင္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ကိုလိုနီမ်ားအား ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ ယူဂီ် ေခၚ ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းၿပီး လက္နက္စုေဆာင္းေရး၊ ေျပာက္က်ားစစ္ေလ့က်င့္ခန္း၊ ရန္သူလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ဗဟိုသို႔သတင္းေပးပို႔ေရး၊ ဂ်ပန္က ေလေၾကာင္းျဖင့္ ခ်ေပးမည္ဆိုသည့္ လက္နက္မ်ားအား ေစာင့္ယူေရး စသည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယင္းတာ၀န္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ သခင္သာခင္သည္လည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္ေတာ္ (BIA) သည္ အထက္ျမန္မာျပည္သို႔ ေရာက္လာေသာအခါ သခင္သာခင္သည္ အထက္ျမန္မာျပည္စစ္ရုံး၌ ဗိုလ္အျဖစ္ခန္႔အပ္ျခင္းခံရၿပီး ဗိုလ္လင္းယုန္တပ္၌ အမႈထမ္းရသည္။ ၁၉၄၀-၄၁ ခုႏွစ္အတြင္း အထက္္ျမန္မာျပည္ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရးတြင္ တာ၀န္ခံ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (BIA) ၌ ဗိုလ္ႀကီးအဆင့္ထိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။
ထိုစဥ္က သခင္သာခင္သည္ အထက္ျမန္မာျပည္လံုးဆိုင္ရာ BIA အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔၏ ဖြဲ႕စည္းေရးမႈးအဖဲြ႕တြင္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၁- ခုႏွစ္တြြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕ခြဲတြင္ မိုးကုတ္ေဒသတာ၀န္ခံအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၂ ဇြန္လလယ္တြင္ BIA တပ္ဖြဲ႕ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ေသာအခါ ေမြးရပ္ေျမ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လာခဲ့ပါသည္။
ဂ်ပန္ေခတ္ကာလ ရဲ၀န္ထမ္းဘ၀
မိုးကုတ္ၿမိဳ႕တြင္ တစ္လခန္႔အနားယူၿပီးေသာအခါ ရန္ကုန္သို႔ဆင္းလာခဲ့ၿပီး သခင္ျမ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း တို႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံု၍ ၄င္းတို႔၏စီစဥ္ေပးမႈျဖင့္ ရဲဗိုလ္သင္တန္းကို တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ သင္တန္းၿပီးဆံုးသည့္အခါ ရွမ္းျပည္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သို႔ ခရုိင္ရဲ၀န္ (DSP) ရာထူးျဖင့္ ရဲလုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ သခင္သာခင္သည္ ၁၉၄၁-၄၅ ဂ်ပန္ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္လံုးတြင္ အစိုးရဖက္၌ ခရုိင္ရဲဗိုလ္မႈးအျဖစ္ ကသာ၊ လားရႈိး၊ ေတာင္ႀကီးတို႔၌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၅-ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ရန္အတြက္ ရွမ္းျပည္မွ ဦးတင္ေအး အစရွိေသာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ ေတာခုိခဲ့ပါသည္။ ထိုေနာက္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ စစ္တိုင္းအမွတ္ (၆)မွ ဗိုလ္မႈးရဲထြတ္ ဦးစီးေသာ ဘယေက်ာ္ထင္တပ္ဖြဲ႕တြင္ ေတာင္ပိုင္းရွမ္းျပည္၊ ပ်ဥ္းမနားနယ္စပ္ တာ၀န္ခံအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ေတာ္လွန္ေရးၿပီး၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ေခါင္းေဆာင္မ်ားထံသို႔ သတင္းပို႔ၿပီး မိုးကုတ္သို႔အျပန္ လမ္းခရီး၌ အဖမ္းဆီးခံရကာ ေရႊဘိုအက်ဥ္းေထာင္တြင္ ႏွစ္လ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရပါသည္။
ထုိေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွေန၍ သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္မ်ားထံသို႔ ေမတၱာရပ္ခံ ေတာင္းဆုိမႈအရ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္တြင္ ေထာင္အက်ဥ္းက်ခံေနရေသာ သခင္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ၾကသည္။
ဖဆပလ ေခတ္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ
၁၉၄၇- ခု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဖဆပလ ေခတ္တြင္ သခင္သာခင္သည္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ျပန္လာၿပီး ဖဆပလ အဖြဲ႔ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ကို စတင္ဖြဲ႕စည္းရာ၌ ဥကၠဌအျဖစ္ သခင္ဘသိန္း၊ အတြင္းေရးမႈးအျဖစ္ သခင္သာခင္ တို႔က တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ သခင္သာခင္အား ဖဆပလ ရန္ကုန္ဌာနခ်ဳပ္က ေခၚယူ၍ အထက္ျမန္မာျပည္ ဖဆပလ စည္းရုံးေရး တိုင္းမႈးအျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ရန္ကုန္ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္တြင္ လက္ေထာက္အတြင္းေရးမႈး တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရသည္။
၁၉၄၇-ခုႏွစ္တြင္ သခင္ဘသိန္းသည္ ကသာခရုိင္ မိုးကုတ္မဲဆႏၵနယ္မွေန၍ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရၿပီး သခင္သာခင္မွာမႈ ျပည္ ေက်းလက္အေရွ႕ပိုင္း မဲဆႏၵနယ္မွ ၀င္ေရာက္အေရြးခံခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္က သခင္သာခင္သည္ ယွဥ္ျပိဳင္ဖက္မရွိပဲ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရရွိခဲ့ကာ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္အမတ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေနာက္ အစိုးရအဖြဲ႔တြင္ ျပည္ထဲေရး၊ ကာကြယ္ေရး၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမ်ားႏွင့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရုံးတို႔တြင္ ပါလီမန္အတြင္း၀န္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္၊၊
၁၉၅၁-ခု ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သခင္သာခင္သည္ မိုးကုတ္မဲဆႏၵနယ္မွ ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ခံရေသာ ပါလီမန္အမတ္ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး အစိုးရအဖြဲ႔တြင္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၊ ကုန္စည္ျဖန္႕ျဖဴးေရးႏွင့္ သမ၀ါယမ၀န္ႀကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၄- ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ က်န္းမာေရးခ်ိဳ႕ယြင္းလာသည့္အတြက္ အစိုးရအဖြဲ႔မွ ေခတၱႏုတ္ထြက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုေနာက္ပိုင္း သခင္သာခင္သည္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တြင္ တြဲဖက္အေထြေထြအတြင္းေရးမႈး အေနျဖင့္ အျမင့္ဆံုးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္က အေထြေထြအတြင္းေရးမႈးမွာ ဦးဗေဆြ ျဖစ္၍ ၄င္း၏လက္ေအာက္တြင္ အေရးႀကီးေသာ တာ၀န္မ်ားကို ဆက္လက္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၆- ခု ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မိုးကုတ္မဲဆႏၵနယ္မွ ပါလီမန္အမတ္အျဖစ္ ဆက္တိုက္အေရြးခံခဲ့ရၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး အျဖစ္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ႀကီး ႏွစ္ျခမ္းမကြဲမီွ အခ်ိန္အထိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
၁၉၄၇- ခု ဇူလုိင္လတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလုပ္ၾကံခံရၿပီးေနာက္ သခင္ႏုသည္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီး၏ ဥကၠဌျဖစ္္လာခဲ့သည္။ သခင္ႏု ဖဆပလ ဥကၠဌျဖစ္ၿပီး (၁၁) ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာ ၁၉၅၈- ခုႏွစ္ ေမလလယ္တြင္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ႀကီးသည္ ႏွစ္ျခမ္းကြဲခဲ့ရပါသည္။ ထိုစဥ္က ဖဆပလ အဖြဲ႕ႀကီးတြင္ အဓိကေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ဦးႏု၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ သခင္တင္ႏွင့္ ဦးဗေဆြတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းသည္ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ထင္ရွားၿပီး သခင္သာခင္မွာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၏ ညာလက္ရုံး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဖဆပလ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားသည့္ေနာက္ ဦးႏုႏွင့္ သခင္တင္၏ အုပ္စုကုိ သန္႔ရွင္း၊ ဦးဗေဆြႏွင့္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔ လူစုကို တည္ၿမဲဟု ျပည္သူလူထုက ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့ၾကသည္။
ထုိုသို႔ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားၿပီးေနာက္ လႊတ္ေတာ္တြင္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရာ သန္႔ရွင္းဖဆပလ အဖြဲ႔က တည္ၿမဲဖဆပလ အဖြဲ႕အေပၚ (၈)မဲအသာျဖင့္ ကပ္၍ အႏိုင္ရရွိခဲ့ၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့သည္။ တည္ၿမဲဖဆပလ အဖြဲ႕တြင္ပါ၀င္ေသာ သခင္သာခင္သည္လည္း ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ရသည္။
၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု ဦးေဆာင္ေသာ သန္႔ရွင္းဖဆပလ လက္ထက္တြင္ တိုင္းျပည္မွာ အဖက္ဖက္မွ ယိုယြင္းလာသည့္အတြက္ ထုိစဥ္က ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းအား အိမ္ေစာင့္အစိုးရကို တာ၀န္ယူဖြဲ႕စည္းႏိုင္ရန္ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၅၈ ေအာက္တုိဘာ (၂၉)ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းေခါင္းေဆာင္ေသာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ အိမ္ေစာင့္အစိုးရသည္ ၁၉၆၀- ခု ဧၿပီလ (၃)ရက္အထိ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါသည္။
၁၉၆၀- ခု ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၆)ရက္ေန႔တြင္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရမွ က်င္းပေပးသည့္ေရြးေကာက္ပြဲ၌ တည္ၿမဲအဖြဲ႕သည္ သန္႔ရွင္းအဖြဲ႕ကို ရႈံးနိမ့္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၀- ခုႏွစ္တြင္က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ သခင္သာခင္သည္ မိုးကုတ္အမတ္အျဖစ္ အႏိုင္ရခဲ့ၿပီး ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္တြင္ တည္ၿမဲဖက္မွ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အေနျဖင့္ တာ၀န္ယူခဲ့ရာတြင္ အစုိးရ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕၀င္ကဲ့သို႔ပင္ လစာခံစားရရွိသည္။ ၁၉၅၈- ခုႏွစ္မွစ၍ သခင္သာခင္သည္ တည္ၿမဲဖဆပလ အဖြဲ႕တြင္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ ရာထူးကုိ ရရွိခဲ့ၿပီး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ၏ အဖမ္းဆီးမခံရမီွ အခိ်န္တိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ သခင္သာခင္သည္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ၁၉၆၀- ခုႏွစ္မွစ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းဦးေဆာင္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို မဖ်က္သိမ္းမီွ ၁၉၆၂- ခု မတ္လအထိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၁- ခု ဇြန္လတြင္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ေသာ အစုိးရကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔တြင္ သခင္သာခင္သည္လည္း တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။
သခင္သာခင္၏ ႏိုင္ငံေရးသမားဘ၀တြင္ ၄င္းႏွင့္အရင္းႏွီးဆံုးေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၌ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးနု၊ ဒုတိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ဦးဗေဆြ အစရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။ သခင္သာခင္သည္ ထိုေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးတပည့္မိ်ဳး မဟုတ္ပဲ ထိုေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေပးအပ္ေသာ တာ၀န္မ်ားကုိ ယံုၾကည္စြာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ရဲေဘာ္ရဲဖက္ေကာင္း တစ္ဦးသာ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ သခင္သာခင္သည္ အမိ်ဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းကုိ ခံယူရရွိခဲ့သူ ႏိုင္ငံေရးေကဒါ တစ္ဦးလည္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ သခင္သာခင္သည္ ကုိယ္ကိ်ဳးမရွာေသာ ႏိုင္ငံေရးသမား တစ္ဦးအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီလက္ထက္ ႏိုင္ငံေရးသမားဘ၀
၁၉၆၂- ခုႏွစ္ မတ္လ (၂)ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း ေခါင္းေဆာင္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ တစ္ဖြဲ႕လံုးကို ျဖဳတ္ခ်၍ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကုိ သိမ္းယူခဲ့ပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီအစိုးရ ေပၚေပါက္လာသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ လူမိ်ဳးစုလႊတ္ေတာ္ကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါသည္။ ထုိအခါ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ သခင္သာခင္သည္လည္း ၄င္းရာထူးမွ ျဖဳတ္ခ်ခံရသည္။ သို႔ေသာ္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီမွ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားထဲတြင္ မပါ၀င္ခဲ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ သခင္သာခင္သည္လည္း မိမိေနအိမ္တြင္ ေနထိုင္ၿပီး ရႈပ္ေထြးလာေသာ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနခဲ့သည္။
သခင္သာခင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း၏ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ကို ေထာက္ခံျခင္း မျပဳခဲ့ေပ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား ေစ႔စပ္ေဆြးေႏြးေရးကိစၥ ပ်က္ျပားသြားေသာအခါ တည္ၿမဲ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ကို အစိုးရက လိုက္လံဖမ္းဆီးရာ သခင္သာခင္သည္ အဖမ္းဆီးမခံပဲ တိမ္းေရွာင္ေနခဲ့ပါသည္။
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရမွ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းပစ္လိုက္ၿပီးေနာက္ ၁၉၆၃-ခု ေအာက္တိုဘာလတြင္ သခင္သာခင္သည္ ေျမေအာက္လုပ္ငန္းသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ကာ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္သူအျဖစ္ တံဆိပ္တပ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သခင္သာခင္သည္ မိမိလုပ္ေဆာင္လိုေသာ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းမ်ား အေႏွာင့္အယွက္ ကင္းရွင္းစြာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း လက္လွမ္းမမီွႏိုင္ေသာ ေဒသမ်ားသို႔ ေရြ႕လ်ားၿပီး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသည္။ ထိုသို႔ တိမ္းေရွာင္လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း ၁၉၆၃-ခု ပုပၸါး ေတာင္သူလယ္သမား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲတြင္ သခင္သာခင္သည္ ေတာင္သူလယ္သမား ကုိယ္စားလွယ္အသြင္ျဖင့္ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ထုိစဥ္က သခင္သာခင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းႏွင့္ ခံုတန္းသံုးတန္းအကြာတြင္ ထိုင္ေနခဲ့ၿပီး တက္ေရာက္လာေသာ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား အၾကားတြင္ ရွိေနခဲ့သည္။ ထုိသို႔ ပုန္းေရွာင္လႈပ္ရွားၿပီး ႏိုင္ငံေရးေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ၁၉၆၆-ခု ဧၿပီလ (၁၄)ရက္ေန႔တြင္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕မွ သတင္းရရွိကာ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။
၁၉၆၈-ခု ဒီဇင္ဘာလ (၄)ရက္ေန႔တြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရသည္ ျပည္တြင္းညီညႊတ္ေရး အၾကံေပးအဖြဲ႕အျဖစ္ အဖြဲ႕၀င္ (၃၃)ဦး ပါ၀င္ေသာ ေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါသည္။ ထုိ (၃၃)ဦး ေကာ္မတီအဖဲြ႕တြင္ သခင္သာခင္သည္လည္း အေရြးခ်ယ္ခံရသည့္အတြက္ ၁၉၆၈-ခု ႏို၀င္ဘာလ (၂၃)ရက္ေန႔တြင္ ေထာင္မွလႊတ္ေပးခဲ့ပါသည္။
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈတြင္ ပါ၀င္ကူညီျခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၄၈-ခု ဇန္န၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႔တြင္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ လက္ေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရးရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ထိုစဥ္က အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသည္ ဒတ္ခ်္ ကိုလိုနီလက္ေအာက္တြင္ က်ေရာက္ေနခဲ့သည္။ ဒတ္ခ်္ကိုလိုနီအစိုးရကို ဆန္႔က်င္တိုက္ပြဲ၀င္ၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနေသာ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားထံသို႔ ျမန္မာအစိုးရမွေန၍ ရွိစုမဲ့စု လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားကို ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ အေခါက္ေခါက္ အခါခါ ေပးပို႔ခဲ့ရသည္။ ထိုစဥ္က အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသို႔ လက္နက္အကူအညီမ်ား သြားေရာက္ေပးပို႔ရာတြင္ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဦးေဆာင္ခဲ့သူမွာ သခင္သာခင္ျဖစ္သည္။
သခင္သာခင္သည္ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီတြင္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္းႏွင့္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေျမေအာက္လုပ္ငန္းမ်ားကို တာ၀န္ခံလုပ္ေဆာင္စဥ္ စြန္႔လႊတ္စြန္႔စားမႈမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူးသည္။ ဂ်ပန္ေခတ္ ခရုိင္ရဲ၀န္ရာထူးျဖင့္ ဂ်ပန္ကင္ေပတိုင္ စစ္ပုလိပ္မ်ား မ်က္စိေအာက္မွာပင္ လိွ်ဳ႕၀ွက္ေတာ္လွန္ေရး ေျမေအာက္လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ကုိင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အေတြ႔အႀကံဳရွိၿပီး၊ အစမ္းသပ္ခံၿပီး ၀ါရင့္ေတာ္လွန္ေရးသမား တစ္ဦးျဖစ္သည့္အတြက္ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စား အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသို႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္သြားေရာက္ရန္ ေစလႊတ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သခင္သာခင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ားကို တင္ေဆာင္ၿပီး ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသို႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္ပ်ံသန္းကာ ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့ရသည္။ ထိုစဥ္က အသံုးျပဳခဲ့ရေသာ ေလယာဥ္မ်ားမွာ ဒီစီ-၃၊ ဒီစီ-၆ ေလယာဥ္အမိ်ဳးအစားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္နက္မ်ား လွ်ိဳ႕၀ွက္ကူညီေနေၾကာင္းကို ဒတ္ခ်္ကိုလိုနီအစိုးရက သိရွိသြားခဲ့ရာ တစ္ႀကိမ္တြင္ သခင္သာခင္ စီးနင္းလိုက္ပါလာေသာ ေလယာဥ္အား ဒတ္ခ်္ေလယာဥ္မ်ားက လိုက္လံပစ္ခတ္ရာ မနီလာေလဆိပ္သို႔ အေရးေပၚဆင္းသက္ခဲ့ရေလသည္။ သခင္သာခင္သည္လည္း ကံေကာင္း၍ အသက္ေဘးမွ သီသီေလး လြတ္ေျမာက္ခဲ့ရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရသည္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကာလတြင္ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ စိတ္ဓာတ္ေရးရာအရ အေထာက္အကူေပးခဲ့သည္။ ၁၉၄၈-ခု ဒီဇင္ဘာလတြင္ ကုလသမဂၢ၏ ႀကီးၾကပ္မႈအရ လြတ္လပ္ေသာ အင္ဒိုနီးရွားျပည္ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံ ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။
ေမြးရပ္ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္
သခင္သာခင္သည္ အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ ပါ၀င္ၿပီး ၀န္ႀကီးဌာနအသီးသီး၌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း ေမြးရပ္ဇာတိေျမျဖစ္ေသာ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕နယ္၏ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ရပ္ေရးရြာေရးကိစၥမ်ား၊ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၇-ခု ဇန္န၀ါရီလ (၂၆)ရက္ေန႔တြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရက မိုးကုတ္ပတၱျမားေက်ာက္တြင္းနယ္ကို ရွမ္းျပည္ေတာင္တန္းနယ္ အတြင္းသို႔ သြတ္သြင္းရန္ စီမံခဲ့ရာ ၿမိဳ႕လူထုက ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပၾကၿပီး ေရႊဘိုခရုိင္အတြင္းသို႔ ထည့္သြင္းရန္ အေရးဆိုခဲ့ၾကသည္။ ထုိကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲတြင္ ျမိဳ႕လူထု (၃၀၀၀)ေက်ာ္ စီတန္းလွည့္လည္ကာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ မိုးကုတ္နယ္ကုိ ရွမ္းျပည္အတြင္းသို႔ မသြတ္သြင္းပဲ ျမန္မာျပည္မႏွင့္ ပူးေပါင္းေစရန္ လူထုဆႏၵျပပြဲႀကီးကို ဆင္ႏႊဲရာတြင္ သခင္သာခင္သည္ ေခါင္းေဆာင္မႈေပးခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ၁၉၄၇-ခု ဇူလိုင္လ (၁၇)ရက္တြင္ မိုးကုတ္နယ္ကို ကသာခရုိင္မွ ေရႊဘိုခရုိင္အပါအ၀င္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္။
၁၉၅၈-၅၉ ခုႏွစ္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္တြင္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ ေရေပးေ၀မႈ အဆင္ေျပလြယ္ကူေစေရး အတြက္ သခင္သာခင္မွ ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳကာ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး အုန္းကိုင္းရြာအထက္ ေရထြက္ဦးေနရာမွ ယခုေရေလွာင္ကန္အထိ ေပ(၇၀၀၀) ေက်ာ္ရွည္ေသာ ဒုတိယ ေရပိုက္လိုင္းကို သြယ္ယူႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
သခင္သာခင္သည္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း၌ မိုးကုတ္-မႏၱေလးကားလမ္း ေဖာက္လုပ္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္ မိုးကုတ္ေဒသခံ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ပါသည္။ ထိုသုို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း၏ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ တက္လာ၍ လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္တန္႔သြားခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ သခင္သာခင္ စၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ေသာ မိုးကုတ္-မႏၱေလးကားလမ္း စီမံကိန္းကို အိမ္ေစာင့္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ စတင္ေဖာက္လုပ္ခဲ့ပါသည္။
ထုိ႔ေနာက္ သန္႔ရွင္း ဖဆပလ အဖြဲ႔ အာဏာျပန္လည္ ရရွိခဲ့ၿပီး မိုးကုတ္-မႏၱေလးလမ္းကို ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၀-ခုႏွစ္တြင္ မိုးကုတ္-မႏၱေလးကားလမ္းကုိ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ စာတုိက္ေၾကးနန္းဌာန၀န္ႀကီး သတိုးသီရိသုဓမၼ ဗိုလ္မႈးေအာင္က ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါသည္။
နိဂံုး
အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္ ၁၉၆၀-ခု ဒီဇင္ဘာလတြင္ သခင္သာခင္သည္ လြတ္လပ္ေရး ေမာ္ကြန္း၀င္တံဆိပ္ (ပထမဆင့္)ကို ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံရၿပီး ၁၉၈၀-ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္လ (၇)ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ဆိုရွယ္လစ္သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီက ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္ဘြဲ႕ (ပထမဆင့္)ကို ခ်ီးျမွင့္အပ္ႏွင္းျခင္းခံရသည္။
သခင္သာခင္သည္ မိုးကုတ္သူ ေဒၚခင္ေရႊႏွင့္ ၁၉၃၆-ခု တြင္ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး ေဒၚခင္ျပံဳး၊ ဦးညီညီ၊ ေဒၚရီရီ၊ ဦးေအာင္ခင္၊ ေဒၚညိဳညိဳ တို႔ကို ဖြားျမင္ခဲ့ကာ ၁၉၅၅-ခု ဧၿပီလတြင္ ကြာရွင္းခဲ့ပါသည္။ ဒုတိယအိမ္ေထာင္အျဖစ္ ေဒၚျမသန္းတင္ႏွင့္ ၁၉၅၉-ခု ေမလ (၁၁)ရက္ေန႔တြင္ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး ေဒၚဥမၼာသာခင္ႏွင့္ ဦးနႏၵာသာခင္တို႔ကို ေမြးဖြားခဲ့ပါသည္။
ဦးခ်စ္လိႈင္ (စာေရးဆရာ ကိုကိုေမာင္၊ ယခင္ တပ္မေတာ္စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးဌာန ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႈး၊ ဗဟိုႏိုင္ငံေရးသိပၸံံ သင္တန္းမႈးခ်ဳပ္) သည္ သခင္သာခင္ႏွင့္ ေယာက္ဖေတာ္စပ္ပါသည္။ သခင္သာခင္သည္ ၁၉၈၆-ခု ဧၿပီလ (၁၉)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အမွတ္ ၆၀(ခ)၊ ေရႊေတာင္ၾကားလမ္း၊ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေနအိမ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္။
ကိုးကားခ်က္
(၁) ဦးႏုေရး တာေတစေနသား။
(၂) မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ ပတၱျမားေျမသမိုင္း၊ ဦးသိန္းလြင္ (ဘီေအ)၊ စာၿပီးရက္စြဲ- ၁၉၅၀ ခု ဒီဇင္ဘာ (၂၈)ရက္၊ ထုတ္ေ၀သည့္ႏွစ္ မပါရွိ။
(၃) ကမၻာကသိတဲ့ ျမန္မာ့ပတၱျမားေျမ၊ ေမာင္ထြန္းဦး (မိုးကုတ္)၊ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ၾသဂတ္လ။
(၄) မိုးကုတ္ၿမိဳ႕၊ ၿမိဳ႕တြင္းေသာက္သံုးေရေပးေ၀ေရး သမုိင္းမွတ္တမ္း၊ ၿမိဳ႕ေရေပးေ၀ေရးႏွင့္ ထိန္းသိမ္းၾကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီ၊ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ။
(၅) သခင္သာခင္၏ ၁၉၆၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္လက္ကမ္းေၾကာ္ျငာ။
(၆) ဗမာျပည္က အကူအညီေပးခဲ့ျခင္း၊ ဦးဗေဆြ၊ ေရႊတူဂ်ာနယ္ အတြဲ (၂) အမွတ္ (၁၀)၊ ၁.၇.၁၉၇၂.။
(၇) ျမန္မာ အင္ဒိုနီးရွား နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး ေသြးစည္းညီညြတ္မႈ၊ ကိုသန္း (ၾကည့္ျမင္တိုင္)၊ မိုးဂ်ာနယ္၊ ၁၉၆၆ ခု မတ္လ။
(၈) ေယာက္ဖေတာ္စပ္သူ ဦးခ်စ္လိႈင္၏ ေျပာျပခ်က္။
(၉) သမီးျဖစ္သူ ေဒၚခင္ၿပံဳး၏ ေျပာျပခ်က္၊ (၂၇ ေမ ၂၀၀၉)။
(၁၀) သားျဖစ္သူ ဦးနႏၵာသာခင္၏ ေျပာျပခ်က္၊ (၂၈ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၈)။
STA
ဖခင္ဖက္မွ အဖိုးျဖစ္သူသည္ အိႏိၵယႏိုင္ငံရွိ ျဗိတိသွ်အစိုးရလက္ေအာက္ခံ အိႏၵိယစစ္တပ္တြင္ ဗိုလ္မွဴး (Major) အဆင့္ျဖင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ Mr. Fagul Singh ျဖစ္သည္။ Mr.Singh သည္ အိႏၵိယစစ္တပ္၏ ပုန္ကန္ထၾကြမႈတြင္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့ရာ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏ ဖမ္းဆီးျခင္းခံံခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း အိႏိၵယ အထက္တန္းစားမိ်ဳးရိုးမွ ဆင္းသက္လာသူတစ္ဦး ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ၄င္းအား အဂၤလိပ္အစိုးရမွ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး မိ်ဳးရိုးစဥ္ဆက္ ပိုင္ဆိုင္လာခ့့ဲေသာ လယ္ယာေျမမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ေပးခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ Mr.Singh သည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနေသာ အိႏိၵယအမိ်ဳးသားကြန္ဂရက္ အသင္းႀကီးသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရး ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့ပါသည္။
မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚခြန္႔သည္ တရုတ္ႏိုင္ငံ၊ ယူနန္ျပည္နယ္ဘုရင္ခံ၏ လက္ေအာက္ခံ ရွမ္းနယ္မွ ေစာ္ဘြားတစ္ဦးျဖစ္ေသာ စ၀္လံုဖ၏ သမီးျဖစ္သည္။ ဖခင္ျဖစ္သူ စ၀္လံုဖ၏ အရိုက္အရာကို ၄င္း၏ညီျဖစ္သူက လုယူသိမ္းပိုက္လိုက္သျဖင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရာမွ မိုးကုတ္ရတနာေျမသို႔ ေရာက္ရွိလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေဒၚခြန္႔၏ ေမြးခ်င္းအစ္ကိုႀကီး တစ္ေယာက္မွာလည္း တရုတ္ႏိုင္ငံ ပီကင္းၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ ဘုရင့္စစ္တကၠသိုလ္ သင္တန္းေက်ာင္းသုိ႔ တက္ေရာက္ခြင့္ရရွိခဲ့ၿပီး မန္ခ်ဴးဘုရင့္တပ္မေတာ္တြင္ စစ္ဗိုလ္တစ္ဦးအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့သူျဖစ္သည္။ ၁၉၁၁-ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ေဒါက္တာဆြန္ယက္ဆင္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ တရုတ္ဘုရင္စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်သည့္ ေတာ္လွန္ေရး၌ ပါ၀င္ခဲ့သူ တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖခင္ႏွင့္မိခင္ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ မိ်ဳးရုိးဆင္းသက္ ဆက္ႏြယ္မႈကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သခင္သာခင္သည္ ႏိုင္ငံေရးဗီဇ နဂိုကတည္းကရင္း ပါရွိခဲ့သူ ျဖစ္သည္ဟု ယူဆႏိုင္ပါသည္။
ႏိုင္ငံေရးသမားဘ၀အစ
အသက္ႏွစ္ဆယ္အရြယ္ ေက်ာင္းသားကေလး ကိုုသာခင္သည္ ၁၉၃၆- ခုႏွစ္တြင္ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း၌ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားအျဖစ္ ပညာသင္ယူလ်က္ရွိသည္။ ထိုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ မႏၱေလးဥပစာေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားမ်ားက ကိုလိုနီအစိုးရကို မေက်နပ္၍ သပိတ္ေမွာက္ၾကရာ ျမန္မာႏိုင္ငံအရပ္ရပ္ရွိ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားသို႔လည္း သပိတ္ပံ်႕ႏွ႔ံ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ထိုအခိ်န္တြင္ မႏၱေလးဥပစာေကာလိပ္မွ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ကိုဗဟိန္းႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာၾကၿပီး အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းကို ၀န္းရံကာ ေက်ာင္းသားမ်ားအား သပိတ္အတြင္း ပါ၀င္လာေစရန္ ေႀကြးေၾကာ္္ၾကသည္။
ထုိစဥ္က စစ္ကိုင္းအစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း၏ ေက်ာင္းအုပ္မွာ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး မစၥတာေဒါင္း ျဖစ္သည္။ ၄င္းက မိမိလက္ေအာက္ရွိ ေက်ာင္းသားမ်ားအား တုတ္မ်ားေ၀ငွ၍ ကိုဗဟိန္းေခါင္းေဆာင္ေသာ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ကို ရုိက္ႏွက္ရန္ ေစခုိင္းလိုက္သည္။ ထိုအခါ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားတခိ်ဳ႕သည္ ေက်ာင္း၀င္းထရံအနီးသို႔ ကပ္လာေသာ ကိုွဗဟိန္းေခါင္းေဆာင္သည့္္ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ရုိက္ႏွက္ၾကသည္။ ရိုက္ႏွက္ခံရေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားထဲတြင္ ကိုဗဟိန္းလည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ကိုသာခင္မွာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက ေစခုိင္းေသာေၾကာင့္ တုတ္ကိုင္သြားေသာ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ႏွင့္ လိုက္ပါသြားေသာ္လည္း ရုိက္ႏွက္ရာတြင္ ပါ၀င္ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။
ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုဗဟိန္းသည္ ရုပ္ရည္ တည္ၾကည္ခန္႔ညားၿပီး ကိုသာခင္အေနျဖင့္ ၄င္းအား ပထမဆံုး ျမင္ေတြ႔ဖူးျခင္း ျဖစ္သည္။ ကိုသာခင္သည္ ကိုဗဟိန္း အရိုက္ခံရသည္ကို ျမင္ေတြ႔ရေသာအခါ စိတ္ထိခိုက္သြားခဲ့သည္။ ထိုရိုက္ႏွက္ပြဲတြင္ ကိုဗဟိန္းမွာ ဒဏ္ရာျပင္းထန္စြာ မရေသာ္လည္း အနာတရျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။ ကိုုသာခင္အေနျဖင့္ ထိုုသို႔ႀကံဳေတြ႔ရပံုကို မိမိတစ္သက္တာတြင္ အမွတ္တရ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္တြင္ ကိုသာခင္သည္ ဆယ္တန္းစာေမးပြဲကို ေျဖဆိုၿပီးေနာက္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။
မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ နယ္ပိုင္၀န္ေထာက္ရုံး၌ စာေရး၀န္ထမ္းအျဖစ္ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ရုံးစာေရး၀န္ထမ္း လုပ္ေနစဥ္အတြင္း မိုးကုတ္သူ ေဒၚခင္ေရႊႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္။ ၁၉၃၈-ခုႏွစ္တြင္ ရုံးစာေရးအျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ျပီး ေက်ာက္မ်က္ရတနာ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ရင္း မိုးကုတ္ၿမိဳ႕မွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ဆင္းလာခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေနတုန္းအခိုက္ ကိုဗဟိန္းသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သိရသျဖင့္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ သြားေရာက္ၿပီး ကိုဗဟိန္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။ ထိုသို႔ေတြ႔ဆံုၾကသည့္အခါ ယခင္ စစ္ကိုင္းအထက္တန္းေက်ာင္းတုန္းက အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ေျပာျပရင္း သူ႔အေနျဖင့္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး၏ ေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ မေက်နပ္ခဲ့သည့္အေၾကာင္း၊ စိတ္ထဲတြင္လည္း မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ရပံုအေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ရုိက္ႏွက္သည့္အထဲတြင္ မိမိအေနျဖင့္ ပါ၀င္ခဲ့ျခင္း မရွိသည့္အေၾကာင္းကုိ ကိုဗဟိန္းအား ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့သည္။
ထိုစဥ္က ကိုဗဟိန္းသည္ ကိုသာခင္၏ အေျပာအဆို၊ အျပဳအမူကို အကဲခတ္ကာ မိ်ဳးခ်စ္စိတ္ရွိေသာ လူငယ္တစ္ေယာက္အျဖစ္ ယူဆခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုသာခင္အား ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေနစဥ္အခိုက္ တုိ႔ဗမာအစည္းအရုံးသို႔လည္း သြားေရာက္ေလ့လာသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳခဲ့သည္။ ကိုသာခင္သည္ ကိုဗဟိန္း၏ အၾကံျပဳခ်က္ကို စိတ္၀င္စားခဲ့ၿပီး တို႔ဗမာအစည္းအရုံးသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ တို႔ဗမာအစည္းအရုံး၌ သခင္ျမ၊ က်ဳံမေငး သခင္တင္ေမာင္၊ ကာလကတၱားတြင္ ေက်ာင္းတက္၍ ျပန္ေရာက္လာေသာ ေနာင္ သခင္လွေဖ (ခ) ဗိုလ္လက်ၤာ တို႔ကို ေတြ႔ဆံုခဲ့ရသည္။ ယင္းပုဂၢိဳလ္မ်ားက ကိုသာခင္ႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း၊ တို႔ဗမာအစည္းအရုံးအေၾကာင္းကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ကိုသာခင္သည္ ၁၉၃၉- ခုႏွစ္တြင္ တို႔ဗမာအစည္းအရုံးသို႔ သခင္အျဖစ္ မွတ္ပံုတင္၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။
ကိုသာခင္သည္ အထက္တန္းပညာေရးကို Grade A ျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး တကၠသိုလ္ပညာေရးကို ဆက္လက္သင္ယူႏိုင္ေသာ္လည္း ေက်ာင္းဆက္မတက္ေတာ့ပဲ ၁၉၃၉- ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲသို႔ ေျခစံုပစ္၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီး သခင္လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ကုိသာခင္သည္ သခင္သာခင္ ဟူေသာအမည္ကို ခံယူခဲ့ပါသည္။
လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကာလ သခင္ေပါက္စ
သခင္သာခင္သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ျပန္လာခဲ့ရာတြင္ အမရပူရၿမိဳ႕သား သခင္သိန္းေမာင္ႏွင့္အတူ လိုက္ပါလာခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစၿပီး သခင္သိန္းေမာင္ႏွင့္ သခင္သာခင္တို႔သည္ မၾကာခဏ ဆက္သြယ္မိၾကကာ မိုးကုတ္၊ မႏၱေလး၊ အမရပူရ၊ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ရွိ သခင္အဖြဲ႕အခ်င္းခ်င္းၾကား ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ရွိလာခဲ့သည္။ သခင္သာခင္သည္လည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ မၾကာမၾကာ လာေရာက္တိုင္း တို႔ဗမာအစည္းအရုံးဌာနခ်ဳပ္သို႔ ၀င္ထြက္သြားလာၿပီး တို႔ဗမာအစည္းအရုံး၏ သခင္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း မ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ခဲ့သည္။
တို႔ဗမာအစည္းအရုံးမွ သခင္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ကိုလိုနီမ်ားအား ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ ယူဂီ် ေခၚ ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းၿပီး လက္နက္စုေဆာင္းေရး၊ ေျပာက္က်ားစစ္ေလ့က်င့္ခန္း၊ ရန္သူလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ဗဟိုသို႔သတင္းေပးပို႔ေရး၊ ဂ်ပန္က ေလေၾကာင္းျဖင့္ ခ်ေပးမည္ဆိုသည့္ လက္နက္မ်ားအား ေစာင့္ယူေရး စသည္တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယင္းတာ၀န္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ သခင္သာခင္သည္လည္း ပါ၀င္ခဲ့သည္။ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္ေတာ္ (BIA) သည္ အထက္ျမန္မာျပည္သို႔ ေရာက္လာေသာအခါ သခင္သာခင္သည္ အထက္ျမန္မာျပည္စစ္ရုံး၌ ဗိုလ္အျဖစ္ခန္႔အပ္ျခင္းခံရၿပီး ဗိုလ္လင္းယုန္တပ္၌ အမႈထမ္းရသည္။ ၁၉၄၀-၄၁ ခုႏွစ္အတြင္း အထက္္ျမန္မာျပည္ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရးတြင္ တာ၀န္ခံ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (BIA) ၌ ဗိုလ္ႀကီးအဆင့္ထိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။
ထိုစဥ္က သခင္သာခင္သည္ အထက္ျမန္မာျပည္လံုးဆိုင္ရာ BIA အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔၏ ဖြဲ႕စည္းေရးမႈးအဖဲြ႕တြင္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၁- ခုႏွစ္တြြင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည့္ ေျမေအာက္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႕ခြဲတြင္ မိုးကုတ္ေဒသတာ၀န္ခံအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၂ ဇြန္လလယ္တြင္ BIA တပ္ဖြဲ႕ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ေသာအခါ ေမြးရပ္ေျမ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လာခဲ့ပါသည္။
ဂ်ပန္ေခတ္ကာလ ရဲ၀န္ထမ္းဘ၀
မိုးကုတ္ၿမိဳ႕တြင္ တစ္လခန္႔အနားယူၿပီးေသာအခါ ရန္ကုန္သို႔ဆင္းလာခဲ့ၿပီး သခင္ျမ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း တို႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံု၍ ၄င္းတို႔၏စီစဥ္ေပးမႈျဖင့္ ရဲဗိုလ္သင္တန္းကို တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ သင္တန္းၿပီးဆံုးသည့္အခါ ရွမ္းျပည္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕သို႔ ခရုိင္ရဲ၀န္ (DSP) ရာထူးျဖင့္ ရဲလုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ သခင္သာခင္သည္ ၁၉၄၁-၄၅ ဂ်ပန္ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္လံုးတြင္ အစိုးရဖက္၌ ခရုိင္ရဲဗိုလ္မႈးအျဖစ္ ကသာ၊ လားရႈိး၊ ေတာင္ႀကီးတို႔၌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၅-ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ရန္အတြက္ ရွမ္းျပည္မွ ဦးတင္ေအး အစရွိေသာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ ေတာခုိခဲ့ပါသည္။ ထိုေနာက္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ စစ္တိုင္းအမွတ္ (၆)မွ ဗိုလ္မႈးရဲထြတ္ ဦးစီးေသာ ဘယေက်ာ္ထင္တပ္ဖြဲ႕တြင္ ေတာင္ပိုင္းရွမ္းျပည္၊ ပ်ဥ္းမနားနယ္စပ္ တာ၀န္ခံအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ေတာ္လွန္ေရးၿပီး၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ေခါင္းေဆာင္မ်ားထံသို႔ သတင္းပို႔ၿပီး မိုးကုတ္သို႔အျပန္ လမ္းခရီး၌ အဖမ္းဆီးခံရကာ ေရႊဘိုအက်ဥ္းေထာင္တြင္ ႏွစ္လ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရပါသည္။
ထုိေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွေန၍ သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္မ်ားထံသို႔ ေမတၱာရပ္ခံ ေတာင္းဆုိမႈအရ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္တြင္ ေထာင္အက်ဥ္းက်ခံေနရေသာ သခင္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ၾကသည္။
ဖဆပလ ေခတ္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ
၁၉၄၇- ခု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဖဆပလ ေခတ္တြင္ သခင္သာခင္သည္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕သို႔ျပန္လာၿပီး ဖဆပလ အဖြဲ႔ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ကို စတင္ဖြဲ႕စည္းရာ၌ ဥကၠဌအျဖစ္ သခင္ဘသိန္း၊ အတြင္းေရးမႈးအျဖစ္ သခင္သာခင္ တို႔က တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ သခင္သာခင္အား ဖဆပလ ရန္ကုန္ဌာနခ်ဳပ္က ေခၚယူ၍ အထက္ျမန္မာျပည္ ဖဆပလ စည္းရုံးေရး တိုင္းမႈးအျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ရန္ကုန္ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္တြင္ လက္ေထာက္အတြင္းေရးမႈး တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရသည္။
၁၉၄၇-ခုႏွစ္တြင္ သခင္ဘသိန္းသည္ ကသာခရုိင္ မိုးကုတ္မဲဆႏၵနယ္မွေန၍ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္အမတ္အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံရၿပီး သခင္သာခင္မွာမႈ ျပည္ ေက်းလက္အေရွ႕ပိုင္း မဲဆႏၵနယ္မွ ၀င္ေရာက္အေရြးခံခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္က သခင္သာခင္သည္ ယွဥ္ျပိဳင္ဖက္မရွိပဲ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရရွိခဲ့ကာ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္အမတ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေနာက္ အစိုးရအဖြဲ႔တြင္ ျပည္ထဲေရး၊ ကာကြယ္ေရး၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမ်ားႏွင့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရုံးတို႔တြင္ ပါလီမန္အတြင္း၀န္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္၊၊
၁၉၅၁-ခု ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သခင္သာခင္သည္ မိုးကုတ္မဲဆႏၵနယ္မွ ေရြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ခံရေသာ ပါလီမန္အမတ္ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး အစိုးရအဖြဲ႔တြင္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၊ ကုန္စည္ျဖန္႕ျဖဴးေရးႏွင့္ သမ၀ါယမ၀န္ႀကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၄- ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ က်န္းမာေရးခ်ိဳ႕ယြင္းလာသည့္အတြက္ အစိုးရအဖြဲ႔မွ ေခတၱႏုတ္ထြက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုေနာက္ပိုင္း သခင္သာခင္သည္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တြင္ တြဲဖက္အေထြေထြအတြင္းေရးမႈး အေနျဖင့္ အျမင့္ဆံုးတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္က အေထြေထြအတြင္းေရးမႈးမွာ ဦးဗေဆြ ျဖစ္၍ ၄င္း၏လက္ေအာက္တြင္ အေရးႀကီးေသာ တာ၀န္မ်ားကို ဆက္လက္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၆- ခု ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မိုးကုတ္မဲဆႏၵနယ္မွ ပါလီမန္အမတ္အျဖစ္ ဆက္တိုက္အေရြးခံခဲ့ရၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး အျဖစ္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ႀကီး ႏွစ္ျခမ္းမကြဲမီွ အခ်ိန္အထိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
၁၉၄၇- ခု ဇူလုိင္လတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလုပ္ၾကံခံရၿပီးေနာက္ သခင္ႏုသည္ ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီး၏ ဥကၠဌျဖစ္္လာခဲ့သည္။ သခင္ႏု ဖဆပလ ဥကၠဌျဖစ္ၿပီး (၁၁) ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာ ၁၉၅၈- ခုႏွစ္ ေမလလယ္တြင္ ဖဆပလ အဖြဲ႕ႀကီးသည္ ႏွစ္ျခမ္းကြဲခဲ့ရပါသည္။ ထိုစဥ္က ဖဆပလ အဖြဲ႕ႀကီးတြင္ အဓိကေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ဦးႏု၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္း၊ သခင္တင္ႏွင့္ ဦးဗေဆြတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းသည္ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအျဖစ္ ထင္ရွားၿပီး သခင္သာခင္မွာ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၏ ညာလက္ရုံး ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဖဆပလ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားသည့္ေနာက္ ဦးႏုႏွင့္ သခင္တင္၏ အုပ္စုကုိ သန္႔ရွင္း၊ ဦးဗေဆြႏွင့္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔ လူစုကို တည္ၿမဲဟု ျပည္သူလူထုက ကင္ပြန္းတပ္ခဲ့ၾကသည္။
ထုိုသို႔ ႏွစ္ျခမ္းကြဲသြားၿပီးေနာက္ လႊတ္ေတာ္တြင္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရာ သန္႔ရွင္းဖဆပလ အဖြဲ႔က တည္ၿမဲဖဆပလ အဖြဲ႕အေပၚ (၈)မဲအသာျဖင့္ ကပ္၍ အႏိုင္ရရွိခဲ့ၿပီး အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့သည္။ တည္ၿမဲဖဆပလ အဖြဲ႕တြင္ပါ၀င္ေသာ သခင္သာခင္သည္လည္း ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ခဲ့ရသည္။
၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု ဦးေဆာင္ေသာ သန္႔ရွင္းဖဆပလ လက္ထက္တြင္ တိုင္းျပည္မွာ အဖက္ဖက္မွ ယိုယြင္းလာသည့္အတြက္ ထုိစဥ္က ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းအား အိမ္ေစာင့္အစိုးရကို တာ၀န္ယူဖြဲ႕စည္းႏိုင္ရန္ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၅၈ ေအာက္တုိဘာ (၂၉)ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းေခါင္းေဆာင္ေသာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ အိမ္ေစာင့္အစိုးရသည္ ၁၉၆၀- ခု ဧၿပီလ (၃)ရက္အထိ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါသည္။
၁၉၆၀- ခု ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၆)ရက္ေန႔တြင္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရမွ က်င္းပေပးသည့္ေရြးေကာက္ပြဲ၌ တည္ၿမဲအဖြဲ႕သည္ သန္႔ရွင္းအဖြဲ႕ကို ရႈံးနိမ့္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၀- ခုႏွစ္တြင္က်င္းပေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ သခင္သာခင္သည္ မိုးကုတ္အမတ္အျဖစ္ အႏိုင္ရခဲ့ၿပီး ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္တြင္ တည္ၿမဲဖက္မွ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အေနျဖင့္ တာ၀န္ယူခဲ့ရာတြင္ အစုိးရ၀န္ႀကီးအဖြဲ႕၀င္ကဲ့သို႔ပင္ လစာခံစားရရွိသည္။ ၁၉၅၈- ခုႏွစ္မွစ၍ သခင္သာခင္သည္ တည္ၿမဲဖဆပလ အဖြဲ႕တြင္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ ရာထူးကုိ ရရွိခဲ့ၿပီး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ၏ အဖမ္းဆီးမခံရမီွ အခိ်န္တိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ သခင္သာခင္သည္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ၁၉၆၀- ခုႏွစ္မွစ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းဦးေဆာင္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို မဖ်က္သိမ္းမီွ ၁၉၆၂- ခု မတ္လအထိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၁- ခု ဇြန္လတြင္ အဂၤလန္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ေသာ အစုိးရကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔တြင္ သခင္သာခင္သည္လည္း တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။
သခင္သာခင္၏ ႏိုင္ငံေရးသမားဘ၀တြင္ ၄င္းႏွင့္အရင္းႏွီးဆံုးေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၌ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးနု၊ ဒုတိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး၊ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္သည့္ ဦးဗေဆြ အစရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။ သခင္သာခင္သည္ ထိုေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးတပည့္မိ်ဳး မဟုတ္ပဲ ထိုေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေပးအပ္ေသာ တာ၀န္မ်ားကုိ ယံုၾကည္စြာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ရဲေဘာ္ရဲဖက္ေကာင္း တစ္ဦးသာ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ သခင္သာခင္သည္ အမိ်ဳးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းကုိ ခံယူရရွိခဲ့သူ ႏိုင္ငံေရးေကဒါ တစ္ဦးလည္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ သခင္သာခင္သည္ ကုိယ္ကိ်ဳးမရွာေသာ ႏိုင္ငံေရးသမား တစ္ဦးအျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီလက္ထက္ ႏိုင္ငံေရးသမားဘ၀
၁၉၆၂- ခုႏွစ္ မတ္လ (၂)ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း ေခါင္းေဆာင္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ တစ္ဖြဲ႕လံုးကို ျဖဳတ္ခ်၍ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကုိ သိမ္းယူခဲ့ပါသည္။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီအစိုးရ ေပၚေပါက္လာသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ လူမိ်ဳးစုလႊတ္ေတာ္ကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါသည္။ ထုိအခါ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ သခင္သာခင္သည္လည္း ၄င္းရာထူးမွ ျဖဳတ္ခ်ခံရသည္။ သို႔ေသာ္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီမွ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားထဲတြင္ မပါ၀င္ခဲ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ သခင္သာခင္သည္လည္း မိမိေနအိမ္တြင္ ေနထိုင္ၿပီး ရႈပ္ေထြးလာေသာ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနခဲ့သည္။
သခင္သာခင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း၏ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ကို ေထာက္ခံျခင္း မျပဳခဲ့ေပ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား ေစ႔စပ္ေဆြးေႏြးေရးကိစၥ ပ်က္ျပားသြားေသာအခါ တည္ၿမဲ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ကို အစိုးရက လိုက္လံဖမ္းဆီးရာ သခင္သာခင္သည္ အဖမ္းဆီးမခံပဲ တိမ္းေရွာင္ေနခဲ့ပါသည္။
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရမွ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ဖ်က္သိမ္းပစ္လိုက္ၿပီးေနာက္ ၁၉၆၃-ခု ေအာက္တိုဘာလတြင္ သခင္သာခင္သည္ ေျမေအာက္လုပ္ငန္းသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ကာ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္သူအျဖစ္ တံဆိပ္တပ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သခင္သာခင္သည္ မိမိလုပ္ေဆာင္လိုေသာ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းမ်ား အေႏွာင့္အယွက္ ကင္းရွင္းစြာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ရန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း လက္လွမ္းမမီွႏိုင္ေသာ ေဒသမ်ားသို႔ ေရြ႕လ်ားၿပီး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသည္။ ထိုသို႔ တိမ္းေရွာင္လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း ၁၉၆၃-ခု ပုပၸါး ေတာင္သူလယ္သမား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲတြင္ သခင္သာခင္သည္ ေတာင္သူလယ္သမား ကုိယ္စားလွယ္အသြင္ျဖင့္ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲကို တက္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ထုိစဥ္က သခင္သာခင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းႏွင့္ ခံုတန္းသံုးတန္းအကြာတြင္ ထိုင္ေနခဲ့ၿပီး တက္ေရာက္လာေသာ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား အၾကားတြင္ ရွိေနခဲ့သည္။ ထုိသို႔ ပုန္းေရွာင္လႈပ္ရွားၿပီး ႏိုင္ငံေရးေဆာင္ရြက္ေနစဥ္ ၁၉၆၆-ခု ဧၿပီလ (၁၄)ရက္ေန႔တြင္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕မွ သတင္းရရွိကာ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။
၁၉၆၈-ခု ဒီဇင္ဘာလ (၄)ရက္ေန႔တြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရသည္ ျပည္တြင္းညီညႊတ္ေရး အၾကံေပးအဖြဲ႕အျဖစ္ အဖြဲ႕၀င္ (၃၃)ဦး ပါ၀င္ေသာ ေကာ္မတီတစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါသည္။ ထုိ (၃၃)ဦး ေကာ္မတီအဖဲြ႕တြင္ သခင္သာခင္သည္လည္း အေရြးခ်ယ္ခံရသည့္အတြက္ ၁၉၆၈-ခု ႏို၀င္ဘာလ (၂၃)ရက္ေန႔တြင္ ေထာင္မွလႊတ္ေပးခဲ့ပါသည္။
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈတြင္ ပါ၀င္ကူညီျခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၄၈-ခု ဇန္န၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႔တြင္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ လက္ေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရးရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ထိုစဥ္က အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသည္ ဒတ္ခ်္ ကိုလိုနီလက္ေအာက္တြင္ က်ေရာက္ေနခဲ့သည္။ ဒတ္ခ်္ကိုလိုနီအစိုးရကို ဆန္႔က်င္တိုက္ပြဲ၀င္ၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနေသာ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားထံသို႔ ျမန္မာအစိုးရမွေန၍ ရွိစုမဲ့စု လက္နက္ခဲယမ္းမ်ားကို ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ အေခါက္ေခါက္ အခါခါ ေပးပို႔ခဲ့ရသည္။ ထိုစဥ္က အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသို႔ လက္နက္အကူအညီမ်ား သြားေရာက္ေပးပို႔ရာတြင္ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဦးေဆာင္ခဲ့သူမွာ သခင္သာခင္ျဖစ္သည္။
သခင္သာခင္သည္ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီတြင္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္းႏွင့္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေျမေအာက္လုပ္ငန္းမ်ားကို တာ၀န္ခံလုပ္ေဆာင္စဥ္ စြန္႔လႊတ္စြန္႔စားမႈမ်ားစြာ ျပဳလုပ္ခဲ့ဖူးသည္။ ဂ်ပန္ေခတ္ ခရုိင္ရဲ၀န္ရာထူးျဖင့္ ဂ်ပန္ကင္ေပတိုင္ စစ္ပုလိပ္မ်ား မ်က္စိေအာက္မွာပင္ လိွ်ဳ႕၀ွက္ေတာ္လွန္ေရး ေျမေအာက္လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ကုိင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အေတြ႔အႀကံဳရွိၿပီး၊ အစမ္းသပ္ခံၿပီး ၀ါရင့္ေတာ္လွန္ေရးသမား တစ္ဦးျဖစ္သည့္အတြက္ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စား အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသို႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္သြားေရာက္ရန္ ေစလႊတ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သခင္သာခင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ားကို တင္ေဆာင္ၿပီး ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသို႔ လွ်ိဳ႕၀ွက္ပ်ံသန္းကာ ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့ရသည္။ ထိုစဥ္က အသံုးျပဳခဲ့ရေသာ ေလယာဥ္မ်ားမွာ ဒီစီ-၃၊ ဒီစီ-၆ ေလယာဥ္အမိ်ဳးအစားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္နက္မ်ား လွ်ိဳ႕၀ွက္ကူညီေနေၾကာင္းကို ဒတ္ခ်္ကိုလိုနီအစိုးရက သိရွိသြားခဲ့ရာ တစ္ႀကိမ္တြင္ သခင္သာခင္ စီးနင္းလိုက္ပါလာေသာ ေလယာဥ္အား ဒတ္ခ်္ေလယာဥ္မ်ားက လိုက္လံပစ္ခတ္ရာ မနီလာေလဆိပ္သို႔ အေရးေပၚဆင္းသက္ခဲ့ရေလသည္။ သခင္သာခင္သည္လည္း ကံေကာင္း၍ အသက္ေဘးမွ သီသီေလး လြတ္ေျမာက္ခဲ့ရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရသည္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကာလတြင္ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ စိတ္ဓာတ္ေရးရာအရ အေထာက္အကူေပးခဲ့သည္။ ၁၉၄၈-ခု ဒီဇင္ဘာလတြင္ ကုလသမဂၢ၏ ႀကီးၾကပ္မႈအရ လြတ္လပ္ေသာ အင္ဒိုနီးရွားျပည္ေထာင္စုသမၼတႏိုင္ငံ ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။
ေမြးရပ္ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္
သခင္သာခင္သည္ အစိုးရအဖြဲ႕တြင္ ပါ၀င္ၿပီး ၀န္ႀကီးဌာနအသီးသီး၌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း ေမြးရပ္ဇာတိေျမျဖစ္ေသာ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕နယ္၏ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ရပ္ေရးရြာေရးကိစၥမ်ား၊ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၄၇-ခု ဇန္န၀ါရီလ (၂၆)ရက္ေန႔တြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရက မိုးကုတ္ပတၱျမားေက်ာက္တြင္းနယ္ကို ရွမ္းျပည္ေတာင္တန္းနယ္ အတြင္းသို႔ သြတ္သြင္းရန္ စီမံခဲ့ရာ ၿမိဳ႕လူထုက ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပၾကၿပီး ေရႊဘိုခရုိင္အတြင္းသို႔ ထည့္သြင္းရန္ အေရးဆိုခဲ့ၾကသည္။ ထုိကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲတြင္ ျမိဳ႕လူထု (၃၀၀၀)ေက်ာ္ စီတန္းလွည့္လည္ကာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ မိုးကုတ္နယ္ကုိ ရွမ္းျပည္အတြင္းသို႔ မသြတ္သြင္းပဲ ျမန္မာျပည္မႏွင့္ ပူးေပါင္းေစရန္ လူထုဆႏၵျပပြဲႀကီးကို ဆင္ႏႊဲရာတြင္ သခင္သာခင္သည္ ေခါင္းေဆာင္မႈေပးခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရသည္ ၁၉၄၇-ခု ဇူလိုင္လ (၁၇)ရက္တြင္ မိုးကုတ္နယ္ကို ကသာခရုိင္မွ ေရႊဘိုခရုိင္အပါအ၀င္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္။
၁၉၅၈-၅၉ ခုႏွစ္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္တြင္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ ေရေပးေ၀မႈ အဆင္ေျပလြယ္ကူေစေရး အတြက္ သခင္သာခင္မွ ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳကာ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး အုန္းကိုင္းရြာအထက္ ေရထြက္ဦးေနရာမွ ယခုေရေလွာင္ကန္အထိ ေပ(၇၀၀၀) ေက်ာ္ရွည္ေသာ ဒုတိယ ေရပိုက္လိုင္းကို သြယ္ယူႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
သခင္သာခင္သည္ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း၌ မိုးကုတ္-မႏၱေလးကားလမ္း ေဖာက္လုပ္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ရန္ မိုးကုတ္ေဒသခံ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ပါသည္။ ထိုသုို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနစဥ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း၏ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ တက္လာ၍ လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္တန္႔သြားခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ သခင္သာခင္ စၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ေသာ မိုးကုတ္-မႏၱေလးကားလမ္း စီမံကိန္းကို အိမ္ေစာင့္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ စတင္ေဖာက္လုပ္ခဲ့ပါသည္။
ထုိ႔ေနာက္ သန္႔ရွင္း ဖဆပလ အဖြဲ႔ အာဏာျပန္လည္ ရရွိခဲ့ၿပီး မိုးကုတ္-မႏၱေလးလမ္းကို ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ပါသည္။ ၁၉၆၀-ခုႏွစ္တြင္ မိုးကုတ္-မႏၱေလးကားလမ္းကုိ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ စာတုိက္ေၾကးနန္းဌာန၀န္ႀကီး သတိုးသီရိသုဓမၼ ဗိုလ္မႈးေအာင္က ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါသည္။
နိဂံုး
အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္ ၁၉၆၀-ခု ဒီဇင္ဘာလတြင္ သခင္သာခင္သည္ လြတ္လပ္ေရး ေမာ္ကြန္း၀င္တံဆိပ္ (ပထမဆင့္)ကို ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံရၿပီး ၁၉၈၀-ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္လ (၇)ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ဆိုရွယ္လစ္သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီက ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္ဘြဲ႕ (ပထမဆင့္)ကို ခ်ီးျမွင့္အပ္ႏွင္းျခင္းခံရသည္။
သခင္သာခင္သည္ မိုးကုတ္သူ ေဒၚခင္ေရႊႏွင့္ ၁၉၃၆-ခု တြင္ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး ေဒၚခင္ျပံဳး၊ ဦးညီညီ၊ ေဒၚရီရီ၊ ဦးေအာင္ခင္၊ ေဒၚညိဳညိဳ တို႔ကို ဖြားျမင္ခဲ့ကာ ၁၉၅၅-ခု ဧၿပီလတြင္ ကြာရွင္းခဲ့ပါသည္။ ဒုတိယအိမ္ေထာင္အျဖစ္ ေဒၚျမသန္းတင္ႏွင့္ ၁၉၅၉-ခု ေမလ (၁၁)ရက္ေန႔တြင္ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး ေဒၚဥမၼာသာခင္ႏွင့္ ဦးနႏၵာသာခင္တို႔ကို ေမြးဖြားခဲ့ပါသည္။
ဦးခ်စ္လိႈင္ (စာေရးဆရာ ကိုကိုေမာင္၊ ယခင္ တပ္မေတာ္စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးဌာန ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမႈး၊ ဗဟိုႏိုင္ငံေရးသိပၸံံ သင္တန္းမႈးခ်ဳပ္) သည္ သခင္သာခင္ႏွင့္ ေယာက္ဖေတာ္စပ္ပါသည္။ သခင္သာခင္သည္ ၁၉၈၆-ခု ဧၿပီလ (၁၉)ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အမွတ္ ၆၀(ခ)၊ ေရႊေတာင္ၾကားလမ္း၊ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေနအိမ္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါသည္။
ကိုးကားခ်က္
(၁) ဦးႏုေရး တာေတစေနသား။
(၂) မိုးကုတ္ၿမိဳ႕ ပတၱျမားေျမသမိုင္း၊ ဦးသိန္းလြင္ (ဘီေအ)၊ စာၿပီးရက္စြဲ- ၁၉၅၀ ခု ဒီဇင္ဘာ (၂၈)ရက္၊ ထုတ္ေ၀သည့္ႏွစ္ မပါရွိ။
(၃) ကမၻာကသိတဲ့ ျမန္မာ့ပတၱျမားေျမ၊ ေမာင္ထြန္းဦး (မိုးကုတ္)၊ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ၾသဂတ္လ။
(၄) မိုးကုတ္ၿမိဳ႕၊ ၿမိဳ႕တြင္းေသာက္သံုးေရေပးေ၀ေရး သမုိင္းမွတ္တမ္း၊ ၿမိဳ႕ေရေပးေ၀ေရးႏွင့္ ထိန္းသိမ္းၾကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီ၊ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ။
(၅) သခင္သာခင္၏ ၁၉၆၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဲဆြယ္လက္ကမ္းေၾကာ္ျငာ။
(၆) ဗမာျပည္က အကူအညီေပးခဲ့ျခင္း၊ ဦးဗေဆြ၊ ေရႊတူဂ်ာနယ္ အတြဲ (၂) အမွတ္ (၁၀)၊ ၁.၇.၁၉၇၂.။
(၇) ျမန္မာ အင္ဒိုနီးရွား နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး ေသြးစည္းညီညြတ္မႈ၊ ကိုသန္း (ၾကည့္ျမင္တိုင္)၊ မိုးဂ်ာနယ္၊ ၁၉၆၆ ခု မတ္လ။
(၈) ေယာက္ဖေတာ္စပ္သူ ဦးခ်စ္လိႈင္၏ ေျပာျပခ်က္။
(၉) သမီးျဖစ္သူ ေဒၚခင္ၿပံဳး၏ ေျပာျပခ်က္၊ (၂၇ ေမ ၂၀၀၉)။
(၁၀) သားျဖစ္သူ ဦးနႏၵာသာခင္၏ ေျပာျပခ်က္၊ (၂၈ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၈)။
STA
